Description

ประคำดีควายหรือมะคำดีควาย เป็นชื่อของพรรณไม้ ในวงศ์เงาะ (SAPINDACEAE) มีลักษณะทางพฤกษศาสตร์และสรรพคุณทางยา
ประคำดีควายมีสองชนิด
ประคำดีควาย ชนิดที่มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Sapindus rarak DC. (ชื่อพ้องวิทยาศาสตร์ Dittelasma rarak (DC.) Benth. & Hook. f.) มีชื่อสามัญว่า Soap Nut Tree และมีชื่อเรียกในท้องถิ่นอื่น ๆ ว่า ประคำดีควาย (ภาคกลาง), มะซัก ส้มป่อยเทศ (ภาคเหนือ), ชะแซ ซะเหล่เด (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน) เป็นต้น ชนิดนี้ใบจะเป็นใบประกอบแบบขนนก มีใบย่อย 7-13 คู่
ประะคำดีควาย ชนิดที่มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Sapindus trifoliatus L. (ชื่อพ้องวิทยาศาสตร์ Sapindus emarginatus Vahl, Sapindus laurifolius Vahl) มีชื่อสามัญว่า Soapberry Tree และมีชื่อเรียกอื่นว่า “ประคำดีควาย” ชนิดนี้ใบจะเป็นใบประกอบแบบขนนก มีใบย่อยเพียง 2-4 ใบ (บางข้อมูลว่ามี 4-6 ใบย่อย)

        ประคำดีควาย อุดมไปด้วยสารกลุ่ม ซาโปนิน (Saponin) ซึ่งมีคุณสมบัติคล้ายสบู่โดยสามารถให้ฟองได้ดี ทำให้มะคำดีควายได้รับฉายาว่าเป็น สบู่ธรรมชาติ มีสรรพคุณในการทำความสะอาดผิวสูงและยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อจุลินทรีย์และเชื้อราอันเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดกลากเกลื้อนและปัญหาผิวได้เป็นอย่างดี สารสกัด ประคำดีควาย ช่วยป้องกันผมร่วง ผมหงอกก่อนวัยแก้ชันตุ เชื้อรา เป็นตุ่ม ขจัดรังแค แก้คันศีรษะและช่วยบำรุงรากผมให้แข็งแรง ทำให้เส้นผมมีน้ำหนัก นุ่มสลวย เงางาม และมีสุขภาพดี ไม่ระคายเคืองต่อหนังศีรษะ
         สารสกัด ประคำดีควาย  ชนิดน้ำ สกัดจากวัตถุดิบธรรมชาติ ด้วยกระบวนการที่ทันสมัย (Solvent / Deionized Water Extraction) สามารถใช้ผสมในผลิตภัณฑ์กำจัดรังแค บำรุงหนังศรีษะ และเส้นผม มีสรรพคุณช่วยทำความสะอาดหนังศรีษะด้วยสารสำคัญจากธรรมชาติ ทำให้หนังศรีษะสุขภาพดี จึงนิยมใช้เป็นส่วนประกอบในผลิตภัณฑ์ยาสระผม ครีมนวดผม แชมพู เซรั่มบำรุงหนังศรีษะและเส้นผม สารสกัดมะคำดีควายผสมเข้ากันได้ดีกับแชมพู ครีม และเซรั่มทุกชนิด 

สรรพคุณและการนำไปใช้

        สาร Saponin มีคุณสมบัติช่วยทำความสะอาดหนังศีรษะโดยไม่ทำลายไขมันที่มีอยู่ตามธรรมชาติช่วยขจัดรังแค เซลล์ที่ตายแล้ว และช่วยสร้างเซลล์ใหม่

ใช้ผสมในผลิตภัณฑ์แชมพู สบู่